Экспозиция комнаты представляет материалы по истории Зельвенщины XX в., а также здесь расположены сменные выставки: "Анненская ярмарка" и "Каменные чудеса". Анненская ярмарка начала проводиться на Зельвенщине с 1721 года. Получила название "Анненская", потому что первый день её открытия 26 июля совпадал с религиозным праздником Святой Анны. На выставке представлены репродукции с изображениями князей из рода Сапег. Александр Сапега перенес свою резиденцию из Ружан в Деречин. При нем Анненская ярмарка достигла наивысшего расцвета. При Франтишеке Сапеге популярность Анненской ярмарки была не меньшей, а Деречин получил название "Малый Версаль". За участие в восстании 1830-1831 гг. у Евстафия Каэтана Сапеги были изъяты Деречин и Зельва. На выставке представлены денежные знаки, монеты, которые могли иметь хождение во время Анненской ярмарки, товары, которые могли продаваться местными мастерами. Демонстрируется также торговое соглашение о поставке Эдемского сыра в Зельву, соглашение о продаже земли местным жителем Генюшем Андреем. Обращают на себя внимание на фотографии, запечатлевшие картины Зельвы, в том числе и изображение торговой площади, где проходила ярмарка. На выставке размещены документы и фотографии, которые показывают условия жизни зельвенцев в 20-30 ых. гг. XX в. Согласно Рижскому мирному договору Зельвенщина вошла в состав Польши. В экспозиции имеется повестка Пасюка Александра Варфоломеевича о мобилизации его в Красную Армию для борьбы против польских войск. Паспортов в то время не существовало. Люди пользовались удостоверениями, которые были выданы немецкими властями в период первой мировой войны, а также справками, которые выдавались священниками местных церкви и костела. Все это представлено в экспозиции, а также фотографии Зельвы этого периода. Среди жителей Зельвы особым авторитетом пользовался аптекарь де-Австетэн. Во время строительных работ были найдены бутылочки из его аптеки, которые находятся в музее. Выставка "Знаменитые люди Зельвенщины". В 1632 году Зельва была передана в собственность Льва Сапеги - одного из выдающихся деятелей ВКЛ. Считается, что в Зельве родился лауреат Нобелевской премии в области физики – Аэрон Клуг, который жил и работал в ЮАР. Антон Романович Жебрак - одна из улиц Зельвы носит его имя. Возглавлял Академию Наук Беларуси, участвовал в составе белорусской делегации в создании ООН. Жила и работала на Зельвенщине Лариса Антоновна Гениюш. У нас представлены книги из ее библиотеки с автографом автора. Зельвенщина - родина поэтов и писателей: Марии Радевич, Владимира Мазго, Сергея Чигрина, Михаила Скоблы, Ирины Науменко, Юрки Гениюша. Здесь родились и выдающиеся ученые: профессора медицины Клубович, Сачок; профессор филологических наук - Владимир Стецко. В конце 50-ых.гг. возглавлял Зельвенскую сельхозтехнику Герой Советского Союза Лещинский, который получил это звание за освобождение Украины от немецко-фашистских захватчиков. Выставка "Зельвенщина в 50-70-ых.гг. ХХст." Представлено большое количество документов: трудовые книжки, военные билеты, комсомольские билеты, награды, отражающие особенности жизни людей в этот период. После войны каждое крестьянское хозяйство должно было поставлять государству налог: зерном, картофелем, льном. Вот расчетная книжка жителя села Острово Захарчука Павла Васильевича. Видно, что крестьянин не выполнил норму поставки, что отмечено на обложке книжки. Он должен государству сдать еще 4 килограмма картофеля. Размещены фотографии Зельвы 60-70-ых.гг. На этом снимке запечатлена улица Советская, видно, что она была очень зеленая. В центре современного сквера находился фонтан. Любили зельвенцы посещать концерты местного вокально-инструментального ансамбля "Русичи". А вот на этом снимке показано, как зельвенцы участвовали в празднике Октябрьской революции. Есть снимок, который интересен и тем, что на заднем плане мы видим начало стройки Дома Советов. Перед ним располагалась местная типография. В 60-ых годах в домах зельвенцев появляются телевизоры. Вот таким было цветное телевидение. Экран телевизора заставлялся пленкой. Вверху зеленый цвет, посередине - красный, низ - зеленый. Интерес вызывают плакаты 50-ых.гг., призывающие выращивать кукурузу и повышать урожайность полей. В экспозицию входит Книга Народной Славы деревни Монтяки и фотография колхозников этой деревни. Выставка "Каменные чудеса". Если внимательно посмотреть на эти камешки, то можно увидеть, что они напоминают удивительных существ: дельфинов, тюленей, медведей, собак. Также можно рассмотреть образы раковин, растений. А есть не камень, а расплавленное стекло. В доме произошел пожар, стекло плавилось и смешивалось с песком, так и образовался этот камень. Достоянием музея является плавник кита. Экспонат передал в музей Татарин Леонид, который был капитаном китобойного судна. У нас есть орудия труда первобытного человека: топор, долото, мотыга - последняя сделана первобытным человеком из кости мамонта.
Экспазіцыя пакою прадстаўляе матэрыялы па гісторыі Зэльвеншчыны XX ст., а таксама тут размешчаны зменныя выставы: “Ганненскі кірмаш”і “Каменныя дзівосы”. Ганненскі кірмаш пачаў праводзіцца на Зэльвеншчыне з 1721 года. Атрымаў назву “Ганненскі”, таму што яго першы дзень адкрыцця 26 ліпеня супадаў з рэлігійным святам Святой Ганны. На выставе прадстаўлены рэпрадукцыі з выявамі князёў з роду Сапегаў. Аляксандр Сапега перанёс сваю рэзідэнцыю з Ружанаў у Дзярэчын. Пры ім Ганнескі кірмаш дасягнуў найвышэйшага росквіту. Францішак Сапега - пры ім Ганненскі кірмаш дасягнуў найвышэйшага росквіту, а Дзярэчын атрымаў назву “Малы Версаль”. Яўстах Каятан Сапега - за ўдзел у паўстанні 1830-1831 гг., Дзярэчын і Зэльва былі ў яго канфіскаваны. На выставе прадстаўлены грашовыя знакі, манеты, якія маглі мець хаджэнне пад час Ганненскага кірмашу. Тавары, якія маглі прадавацца мясцовымі майстрамі. Таксама размешчана гандлёвае пагадненне аб пастаўцы эдэмскага сыру ў Зэльву; пагадненне аб прадажы зямлі мясцовым жыхаром Генюшам Андрэем. Звяртаюць на сябе ўвагу фотаздымкі, якія адлюстроўваюць Зэльву, а таксама гандлёвую плошчу, дзе адбываўся кірмаш. На гэтай выставе размешчаны дакументы і фотаздымкі, якія паказваюць умовы жыцця зэльвенцаў ў 20-30 ых. гг. XX ст. Адпаведна Рыжскаму мірнаму дагавору Зэльвеншчына ўвайшла ў склад Польшчы. У нас ёсць павестка Пасюку Аляксандру Варфаламеевічу аб мабілізацыі яго ў Чырвоную Армію для барацьбы супраць польскіх войск. Пашпартоў у той час не існавала. Людзі карысталіся пасведчаннямі, якія былі выдадзены нямецкімі ўладамі ў перыяд Першай Сусветнай вайны, а таксама даведкамі, якія выдаваліся святарамі мясцовых царквы і касцёла. Усё гэта прадстаўлена ў экспазіцыі, а таксама фотаздымкі Зэльвы гэтага пярыяду. Сярод жыхароў Зэльвы асобым аўтарытэтам карыстаўся аптэкар дэ-Аўстэтан. Пад час будаўнічых работ былі знойдзены бутэлечкі з яго аптэкі, якія знаходзяцца ў музеі. Выстава “Знакамітыя людзі Зэльвеншчыны”. У 1632 годзе Зэльва была перададзена ва ўласнасць Льва Сапегі - аднаго з выдатных дзеячоў ВКЛ. Лічыцца, што ў Зэльве нарадзіўся лаўрэат Нобелеўскай прэміі ў галіне фізікі - Аэрон Клуг, які жыў і працаваў у Паўднёва-Афрыканскай рэспубліцы. Антон Раманавіч Жэбрак - адна з вуліц Зэльвы носіць яго імя. Узначальваў Акадэмію Навук Беларусі, удзельнічаў у складзе беларускай дэлегацыі ў заснаванні ААН. Жыла і працавала на Зэльвеншчыне Ларыса Антонаўна Геніюш. У нас прадстаўлены кніжкі з яе бібліятэкі з аўтографам аўтара. Зэльвеншчына - Радзіма паэтаў і пісьменнікаў: Марыі Радзевіч, Уладзіміра Мазго, Сяргея Чыгрына, Міхася Скоблы, Ірыны Навуменка, Юркі Геніюша. Тут нарадзіліся і выдатныя навукоўцы: прафесара медыцыны Клубовіч, Сачок; прафесар філалагічных навук - Уладзімір Сцяцко. У канцы 50-ых.гг. узначальваў зэльвенскую сельгастэхніку Герой Савецкага Саюза Ляшчынскі, які атрымаў гэта званне за вызваленне Украіны ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Выстава “Зэльвеншчына ў 50-70-ых.гг. ХХст.” Прадстаўлена вялікая колькасць дакументаў: працоўныя кніжкі, ваенныя білеты, камсамольскія білеты, узнагароды, якія адлюстроўваюць асаблівасці жыцця людзей у гэты перыяд. Пасля вайны кожная сялянская гаспадарка павінна была пастаўляць дзяржаве падатак: збожжам, бульбай, ільном. Вось разліковая кніжка жыхара вёскі Вострава Захарчука Паўла Васільевіча. Бачна, што сялянін не выканаў норму пастаўкі, што адзначана на вокладцы кніжкі. Ён павінен дзяржаве здаць яшчэ 4 кілаграмы бульбы. Размешчаны фотаздымкі Зэльвы 60- 70-ых.гг. На гэтым здымку паказана вуліца Савецкая, бачна, што яна была вельмі зялёная. У цэнтры сучаснага скверу знаходзіўся фантан. Любілі зэльвенцы наведваць канцэрты мясцовага вакальна- інструментальнага ансамбля “Русічы”. А вось на гэтым здымку паказана, як зэльвенцы святкавалі свята Кастрычніцкай рэвалюцыі. Другі здымак цікавы і тым, што на заднім плане мы бачым пачатак будоўлі Дома Саветаў. Перад ім размяшчалася мясцовая тыпаграфія. У 60-ых гадах у дамах зэльвенцаў з’яўляюцца тэлевізары. Вось такім было каляровае тэлебачанне. Экран тэлевізара застаўляўся плёнкай. Уверсе зялёны колер, пасярэдзіне - чырвоны, ніз - зялёны. Цікавасць выклікаюць плакаты 50-ых.гг., якія заклікаюць вырошчваць кукурузу і павышаць ураджайнасць палёў. Размешчана ў нас Кніга Народнай Славы вёскі Манцякі і фотаздымак калгаснікаў гэтай вёскі. Выстава “Каменныя дзівосы”. Калі ўважліва паглядзець на гэтыя каменьчыкі, то можна ўбачыць, што яны нагадваюць нейкіх дзівосных істот: дэльфінаў, цюленей, мядзведзяў, сабак. Таксама бачны адлюстраванні ракавін, раслін. А ёсць не камень - расплаўленае шкло. У доме адбыўся пажар, шкло плавілася і змешвалася з пяском, так і ўтварыўся гэты камень. Набыткам музея з’яўляецца плаўнік кіта. Экспанат перадаў у музей Татарын Леанід, які быў капітанам кітабойнага судна. У нас ёсць прылады працы першабытнага чалавека: сякера, долата, матыга - апошняя зроблена першабытным чалавекам з косці маманта.
Good afternoon! I'm glad to welcome you at our museum!
The exposition of this room presents materials on the history of Zelva
of the 20th century, and there are also changeable exhibitions: "Annensky Kirmash Fair" and "Stone Miracles".
Annensky Fair (Gannensky Kirmash)
started to take place in Zelva in 1721. The first day of its opening, July 26, is
connected with the religious holiday of Saint Anna, that`s why it`s named after
Saint Anna. The exhibition presents reproductions of portraits of the Princes
of Sapieha. Aleksander Sapieha moved his residence from Ruzhany to Derechin.
After that Annensky Fair became one of the largest and most famous fairs in
Europe.
Under Franсiszek Sapieha, the popularity of Annensky Fair was no less,
and Derechin was named "The Small Versailles".
Derechin and Zelva were taken away from Eustachy Kajetan Sapieha for his
participating in the uprising of 1830-1831.
The exhibition features banknotes and coins of that time, goods that
could be sold by local craftsmen. You can also see here a trade agreement on
the supply of the Edam cheese to Zelva, an agreement on the sale of land by a
local resident Andrew Heniush.
I want to pay your attention to the photos of Zelva , besides there is
the picture of the trade area where the fair was held.
At this exhibition there are documents and photos that show the living
conditions of Zelva people in the 1920s and 1930s. According to the Riga peace
treaty Zelva Distric became part of Poland. In this exposition there is the
summons of Alexander Pasyuk about his mobilization to the Red Army for the
struggle against the Polish troops.
There weren`t passports at that time. People used the certificates
issued by the German authorities during World War I, as well as certificates
issued by the priests of the local Orthodox and the Catholic churches. All of
these certificates as well as photos of Zelva of that period are presented in
this exposition.
The chemist de Avstetin was very popular among the inhabitants of Zelva.
Here you can see the bottles from his pharmacy, which were found during the
construction works .
The exhibition "Famous
People of Zelva District".
In 1632 Zelva was transferred to Lew
Sapieha, Great Secretary of the Grand Duchy of Lithuania. They also say that Aaron
Klug, the winner of the 1982 Nobel Prize in Chemistry, was born in Zelva too.
After that he lived and worked in South Africa.
This is the photo of Anton Romanovich Zhebrak. One of the streets of
Zelva bears his name. He headed the National Academy of Sciences of Belarus and
was one of the members of the Belarusian delegation who created the UN.
Larisa Antonovna Heniush also lived and worked in Zelva District. Here we
have books from her library with the author's autograph.
Zelva is the birthplace of such poets and writers as Mariya Radevich,
Vladimir Mazgo, Sergei Chigrin, Mikhail Skobla, Irina Naumenko, Jurka Heniush.
Outstanding scientists - Professor of Medicine Mikhail Sachek, Vladimir
Klubovich and Professor of Philology Vladimir Stetsko –were also born here.
In the late 1950s agricultural machinery of Zelva was headed by Adam
Leshchinsky, the Hero of the Soviet Union , who was given this title for the
liberation of Ukraine from the Nazi invaders.
The exhibition
"Zelva District in the 1950s and 1970s ".
A large number of documents are presented here: work books, military
tickets, Komsomol tickets, awards. All of them reflect the features of people's
lives during that period. After the war, each family had to pay a tax to the
state: grain, potatoes and flax. Here is the settlement book of Pavel
Vasilievich Zaharchuk, the inhabitant of Ostrovo village. You can see that the
peasant did not comply with the delivery rate, what is marked on the cover of
this book. He must give the state another 4 kg of potatoes.
These are photos of Zelva in the 1960s-1970s. This is Sovetskaya street,
earlier it was very green. There was a fountain in the center of the modern
square. Besides people liked to attend concerts of the local music band
"Rusichi". In this picture you can see how Zelva citizens participated in the
October Revolution Day. The picture is also interesting because in the
background we see the beginning of the construction of the House of Soviets.
There was a local printing house in front of it.
In the sixties TV sets appeared in the houses of Zelva. That's what colour
television was like. The screen of the TV was covered with film. The top of it
was green, the middle - red, the bottom - green.
The posters of the fifties are also very interesting because they urge to
grow corn and increase the productivity of fields. The exposition includes the
Book of National Glory and a photo of the collective farmers of the village of
Montyaki.
The exhibition "Stone Miracles". If you look closely at these
stones, you can see that they remind us amazing creatures: dolphins, seals,
bears, dogs, as well as images of shells and plants. And museum have isn`t a stone, it`s molten glass. There was a fire in the house. The glass
melted and mixed with sand, this way this stone was formed.
A whale`s fin is the museum`s
treasure. Leonid Tatarin, the captain of a whaler, gave it to our museum.
We have the tools of primitive men: an ax, a chisel, a hoe. The last one
was made out of bone of a mammoth.
